To, co jeszcze kilka lat temu było postrzegane w kategoriach "warto mieć", dzisiaj jest twardym, prawnym obowiązkiem, ustandaryzowanym przez wytyczne WCAG. Jego zaniedbanie to prosta droga do problemów – nie tylko finansowych, ale i wizerunkowych.
Jako eksperci, na co dzień pracujący przy wdrożeniach dla sektora publicznego, widzimy, jak dużym wyzwaniem bywa ta zmiana. Ten artykuł ma na celu wyjaśnić, co się zmieniło i co należy zrobić aby urząd był liderem cyfrowej transformacji.
WCAG – czym jest i dlaczego ma tak istotne znaczenie dla urzędu?
Najprościej mówiąc, WCAG czyli Web Content Accessibility Guidelines, są to zasady, dzięki którym strony i serwisy internetowe są użyteczne dla szerszej grupy odbiorców m.in. osób słabowidzących, osób niepełnosprawnych czy osób starszych. Jest to cyfrowy odpowiednik podjazdu dla wózków, windy w budynku czy informacji pisanej pismem Braille'a.
Obecnie te wytyczne zostały wdrożone przez Ustawę o dostępności cyfrowej, która obejmuje wszystkie podmioty publiczne, ich strony internetowe i serwisy. Oznacza to, że każda strona gminy, miasta, powiatu oraz ich Biuletyny Informacji Publicznej (BIP) muszą być zgodne z wytycznymi WCAG. Bez wyjątków.
Ustawa Wkracza do Sektora Prywatnego
Co istotne, idea dostępności cyfrowej nabiera jeszcze większego rozmachu. Od 28 czerwca 2025 roku, za sprawą implementacji Europejskiego Aktu o Dostępności (EAA), zgodność z wytycznymi WCAG przestanie być obowiązkiem nakładanym jedynie na podmioty publiczne.
Nowe przepisy obejmą szeroki zakres sektora prywatnego, w tym kluczowe dla codziennego życia branże takie jak e-commerce, bankowość, usługi transportowe czy technologie informacyjno-komunikacyjne. W praktyce oznacza to, że dostępne cyfrowo będą musiały być nie tylko strony urzędów, ale także aplikacje bankowe, sklepy internetowe, automaty biletowe czy czytniki e-booków.
Co to oznacza dla samorządu? To jasny sygnał, że dostępność staje się fundamentalnym standardem całego cyfrowego świata. Dla urzędu, którego misją jest służba wszystkim mieszkańcom, bycie liderem w tej dziedzinie nie jest już tylko kwestią zgodności z prawem, ale elementem budowania wiarygodności i wizerunku instytucji prawdziwie nowoczesnej.
Kiedyś vs. dziś – co się zmieniło
Postrzeganie WCAG w ostatnich latach bardzo się zmieniło. To nie jest już tylko kwestia technologii, ale fundamentalnej zmiany w filozofii działania urzędu w sieci.
Podejście "Kiedyś" (~2016) | Standard "Dziś" (~2025) |
Mit: "Jest to udogodnienie dla osób niewidomych" | Fakt: WCAG jest dla wszystkich – osób starszych, osób z niepełnosprawnością |
Status: "Dobra praktyka", zalecenie | Status: Jest to obowiązek prawny który nie spełniony wiąże się z wielkimi sankcjami. |
Fokus: Działanie na komputerach | Fokus: Pełna użyteczność na każdym urządzeniu (smartfon, tablet, komputer). |
Percepcja: "Dodatkowy koszt dla urzędu" | Percepcja: Usprawnienie komunikacji między urzędem a użytkownikiem |
Język: Skomplikowany, urzędowy | Język: Prosty i zrozumiały, dostosowany do niepełnosprawności |
Cel: "Posiadanie strony internetowej" | Cel: Posiadanie użytecznej strony internetowej lub portalu, który ułatwia życie użytkownikom |
Częste błędy na stronach urzędów, których należy unikać
Audyty serwisów urzędów, które przeprowadzamy od kilku lat, regularnie pokazują że często problematyczne są te same punkty w większości serwisów. Warto sprawdzić, czy nie występują one na portalu lokalnego samorządu:
1. Zbyt niski kontrast: Jasny tekst znajdujący się na jasnym tle powoduje frustracje użytkowników, nie tylko dla tych osób słabowidzących
2. Brak opisów alternatywnych (alt) dla grafik: Przykład: osoba niewidoma lub słabowidząca, korzystająca z czytnika ekranu, i słyszy jego opis "obrazek123.jpg", zamiast odpowiedniego opisu np. "Wójt Gminy przecina wstęgę na otwarciu szkoły". Różnica jest fundamentalna.
3. Nawigacja niedostępna z klawiatury: Wielu użytkowników nie korzysta z myszki, dlatego oni też muszą posiadać możliwość swobodnego poruszania się po serwisie.
4. Brak lub niekompletna deklaracja dostępności: To obowiązkowy dokument. Jego brak to jedno z najłatwiejszych do wychwycenia uchybień podczas kontroli.
Konsekwencje to nie tylko kary finansowe
Brak zgodności z WCAG to realne ryzyko. Można je podzielić na cztery obszary:
- Finansowy: Ustawa przewiduje nałożenie kar pieniężnych – do 10 000 zł za niedotrzymywanie zgodności i do 5 000 zł za posiadane błędy w deklaracji dostępności.
- Prawny i Wizerunkowy: Każdy obywatel posiada prawo do tego aby zgłosić brak dostępności. Powoduje to że negatywnie postrzegany jest dany urząd jako niedostosowany na potrzeby nowych użytkowników.
- Społeczny: Strona niedostosowana to cyfrowe wykluczenie części społeczności. To zaprzeczenie misji służby publicznej.
- Organizacyjny: Nieczytelny i niedostosowany portal do różnych niepełnosprawności czy osób starszych generuje więcej telefonów i wizyt w urzędzie, co zwiększa obciążenie pracowników a nie rozwiązywanie problemów przez serwis.
Jak podejść do tematu profesjonalnie?
Dostosowanie strony do wymogów WCAG to proces wymagający specjalistycznej wiedzy. Odpowiednie wdrożenie zmian polega na fachowym audycie, który wskazuje wszystkie obszary wymagające poprawy.
Nasz zespół podchodzi do tego zadania partnersko. Celem jest nie tylko dostarczenie usługi, ale przeprowadzenie klienta przez cały proces – od identyfikacji problemów po ich skuteczne rozwiązanie.
Zaczynamy od profesjonalnego audytu WCAG, w którym szczegółowo analizujemy serwis internetowy i BIP. Jego wynikiem zawsze jest czytelny raport z rekomendacjami, co należy wykonać aby uczynić portal w 100% zgodnym z prawem i dostosowany dla każdego użytkownika .
Czy strona internetowa Twojego urzędu i BIP są dostosowane do WCAG?
Zamiast ryzykować, postaw na pewność i profesjonalne wsparcie. Zapraszamy do kontaktu, aby umówić bezpłatną, wstępną konsultację i poznać szczegóły profesjonalnego audytu WCAG. Nasz ekspert odpowie na pytania i przedstawi plan działania dopasowany do potrzeb konkretnego samorządu.
Dowiedz się więcej i z naszej oferty na wykonanie audytu WCAG.